R 11XX Subap Ayarlari

[Basri]

Bir BMW Boxer kullanicisi iseniz bilgilerinizi paylasmak ve soru sormak icin LUTFEN UYE OLUN..

Silindir basina 4 subapli bokser motorlarimizda her 10.000 km`de bir kontrol etmemiz ve gerekiyorsa ayarlarlamamiz gereken subaplar, geleneksel ayar yontemi yerine ozel bir teknikle ayarlanmasi gerekmektedir. Asagida detayli olarak anlatacagim bu teknigi uyguladiktan veya uygulattiktan sonra subaplarinizin cok daha sessiz calistigini goreceksiniz.

Gerekli aletler



Resimde goruldugu gibi 4 adet sentil cakimiz var.
2 adet 0.15 emis (beyaz)
2 adet 0.30 egsoz (sari)
Neden 4 tane, asagida aciklayacagim. Diger aletleri zaten taniyorsunuz.



Motorun soguk oldugundan emin olun
Maximum 35 derece..
Egzos borularini opun, dilinizi degdirin, hala konusabiliyorsaniz motor sogumus demektir.

Eger koruma demirleriniz varsa sokeceksiniz, bana hic bakmayin, o salak borulari oraya ben takmadim..

Plastik kapaklari cikartin.



Motorunuzun alet kutusundaki bu plastik aletle buji pipolarini sokun.
Yok degilmi, kaybolmus veya calinmis. Bi daha motor alirken sazan gibi atlamadan once alet kutusunu kontrol edin. (buji kablosu sokme aleti bende de yok , fakat benin buji kablolari yan sanayi, cekince geliyor )



Bujileri sokmek zorunda degilsiniz, eger konrol etmeyecek veya degistirmeyecekseniz birakin yelerinde kalsinlar.

Motorun sol tarafindasiniz,

Kulbutor kapagi civatalarini gevsetin, civatalari yerinden cikartmayi denemeyin, arkalarinda stoper vardir. Kulbutor kapaginin contasinin hizasinda yere en yakin bolgeye bir kap koyun, az miktarda yag akacak, panik yapmayin, 20 cc kadar, sonra eksilen yag miktarini tamamlayacaksiniz.



Kulbutor kapagini cikartin.



Contayi guzelce temizleyin ve temiz bir yere koyun.



Resimdeki bolgeyi iyice temizleyin, bu islemi kapagi takarken tekrar yapacaksiniz.



Ayni sekilde kapagi temizleyin



Asagida gordugunuz, bujinin etrafini saran lastik conta genelde kapakla birlikte cikar fakat bazen yuvasinda kalabilir, eger haznede kalmis ise bulun ve cikartin.



Lastik contanin uzerindeki raduslu izleri goruyorsunuz, bu motor tarafinda bastigi yerden kaynaklanir.
Contayi, contanin kapakta ve motorda bastigi yerleri iyice temizleyin, contayi ilk konumuna gore 90 derece cevirerek takin ki motor tarafina taze bolumu bassin.

TDC (Top Dead Center) yani ust olu noktayi bulmak

Motorunuzun sag tarafinda, motor blogu ustunde, sag silindirin arka tarafida ve sag kelebek govdesinin arlasinda bir gozlem penceresi vardir.
Bu pencere siyah bir plastik tapa ile kapatilmis olmasi gerekir, genelde kaybolmus veya iceri dusmus olur. Eger tapa hala oradaysa cok dikkatlice cikartin, 10 denemeden 5 tanesinde iceri duser , cok hassas ve dikkatli olun.

Asagidaki resimde benim motorumun gozlem penceresine cift tarafli yapiskan bantla yapistirilmis bir 50 ykr goreceksiniz, ben iceri dusurdum ve 50 ykr ile kapattim



Baslarken yazmayi unuttum,
En basindan ihtibaren:

Motor orta sehpada, vites bosta, kontak kapali

Siyah plastik tapasini cikarttiginiz delikten iceri kucuk bir el feneri tutarak bakin



Simdi en buyuk vitese takin ve arka tekerlegi ilerleme yonunde cevirin, biraz kuvvet lazim fakat donecektir.
Bu arada delikten, icerideki volant`i gozlemleyin, ta ki "OT" isaretini gorene kadar.

Eger OT`yi gecerseniz tekerlegi geri cevirmeyin, cok yavas bir tur daha attirin.

OT`nin altindaki cizgi delige tam ortalandigi zaman durun.

Simdi motorunuz (TDC) ust olu noktasinda.

Biraz ara verin, bir sigara yakin, soguk bir bira acin ve su ana kadar yaptiginiz isle gurur duyun.
Sabirli olup ise konsantre olunca ne kadar kolaymis degilmi.

Zaten bu siteyi kurma amacim, yalap sap is yapip bizi keriz yerine koyarak yuzlerce liramizi alan ustalardan kurtulmak..

Evet, biramizi ictik, biraz rahtladik, simdi subaplari ayarlayacagiz fakat is bitene kadar baska bira icmek yok

Sentil cakilarimizi asagidaki gibi baglayip uclarina bier klips takin ki calisma sirasinda dusmesinler, 4 sentil cakisini birden ayni anda kullanacagiz.



Sentil cakilarini subap bosluklarina her sokustan once temizleyin, parmaklarinizla temizleyebilirsiniz, cakilarin ustunde en ufak bir partikul kalmadigindan emin olun

0.15 mm lik emis tarafi cakilarinizi, silindirin arka tarafindaki emme subap bosluklarina sokun ve ipin cundaki klipsi dusmemeleri icin motorun uygun bir yerine tutturun.



0.30 mm lik cakilarinizi silindirin onundeki-egsoz tarafindaki subap boslularina yerlestirin, klipsi tutturun.



Asagida goruldugu gibi 4 cakinin da takili oldugundan emin olun.



Iste geldik isin puf noktasina, neden 4 caki birden ayni anda?

Klasik yontemle 4 subapli bokser motora subap ayari yapanlar, yetkili servisler ve hatta ehil ustalar bile bir subabi ayarlariktan-ayarladiklarini sandiktan sonra kontra somununu sikarlar ve birakip digerine gecerler.

Halbuki digerini ayarlarken, ayarlayip biraktiginiz subabin veya subablarin ayari bozulur. Garip degil mi? Her ne kadar BMW muhendisleri bozulmayacagina dair incil uzerine yemin etselerde bozulur. Belki mekanik seviyede bir Quantum Tuneli problemidir. Bilmiyorum

Ve hatta egzoz tarafini ayarlarken emis tarafinin ayari bozulur, veya tam tersi.

Dolayisiyla cimriligi birakip 4 adet sentil cakisi alacaksiniz; iki adet 0.15 mm, iki adet 0.30 mm.

Elinizi silindire dayayip destek alin, destek almak cok onemlidir, ayni destekli nisan almak gibi, ki, her seferinde ayni hissi alin.



Uzun hareketlerle, tekrar ediyorum, uzun hareketlerle cakiyi asagi-yukari hareket ettirin.
Setil cakisinin bukulmediginden veya kivrilmadigindan emin olun.

Evet biraz pratik yaptik ve elimiz alisti.

Simdi resimdeki gibi ortadaki subap ayar alyen vidasini sabit tutarak metrik 10 yildiz anahtar ile kontra somunlarin hepsini, 4 tanesini de gevsetin.



Hatirlarsiniz, cakiyi yuvada asagi yukari hareket ettirerek pratik yapmistik,
caki subap araliginda oyle bir hareket etmeki ki;
biraktiginiz zaman dusmeyecek,
fakat, elinizle hareket ettirirken ninimum kuvveti harcayacaksiniz.

bu ayari buldugunuz zaman kontra somunu sikin fakat fazla sikmayin, ayar bozulacak ve tekrar acacaksiniz.

4 tanesinin de ayni hassasite ayarladiginiza inandiginizda ayarlanmis demektir.

Lutfen sabirli olun, ben ilk seferimde yarim saatte ayarlayabilmistim.

Isin tek beceri ve sabir gerektiren bolumu burasi, bu asamada bir bira daha icebilisiniz

Hepsinin esit ve dogru ayarlandigina emin olduktan sonra kilit somonlarini sikin, ne az, ne fazla



SIkma torku 8 Nm dir. Hepsini esit sIktiginizdan emin olun.

Somunlarin hepsini esit siktiktan sonra subap bosluklarini tekrar sentil cakilari ile kontrol edin, esit hassasiyette olduklarina inaniyorsaniz kapagi kapatin, gercekten esit degillerse tekrar ayarlayin.

Kapak contasini, kapagi ve motor tarafini tekrar temizleyin, evet, usenmeyin ve tekrar temizleyin.

Contayi yerine oturtun



Temizlediginiz lastik contayi resimdeki gibi kapaktaki yerine takin.



Kapagi yerine bir kerede oturtun, ileri geri yaparsaniz, yuvarlak lastik conta kapaktaki yerinden cikar ve karsi taraftaki yuvasina oturmaz.

Kapak vidalarini asla fazla sikmayin, yalama yaparsiniz, veya bozarsiniz, sikma torku 8 Nm.

Buji kablosunu ve plastik kapagi takin.

Gozlem penceresini kapatmadiniz degilmi? Halihazirda TDC`de olan motora arka tekerlegi cevirmek vasitasi ile 1 tur attirip tekrar OT`yi pencereye hizzalayin ve ayni sol taraf gibi sag silindiri ayarlayin.

Kolay gelsin,

[attila]

(buji kablosu sokme aleti bende de yok , fakat benin buji kablolari yan sanayi, cekince geliyor )

Arkadaşlar bu aparatın 12 12 2 306 064 Borusan fiyatı: 2,45 € + Kdv dir

Bilgilerinize

[veldg]

selamlar basri bey size gelmeyi çok istiyorum fakat malum havalar soguk bende de bronşit var mayısta belki. Motorum 5 çubuk ısınınca sol silindirde aşırı bir ses var sibop sesi olduğunu tahmin ediyorum herhalde çok gevşek ama sağ taraf oldukça sessiz sizin verdiğiniz bilgiler doğrultusunda ayarlamaya çalışacağım fakat bir anlamadığım nokta var volant üzerindeki OT işareti hem sağ hem sol silindir için ayrı ayrı mı var?yoksa tek bir işaretten ikiside mi yapılıyor mesela sol silindiri baz alırsak OT işaretinde neye dikkat ederiz tekeri bir tur döndürünce yine ölü nokta sol için oluşmazmı yardımcı olursanız çok sevinirim selamlar.

[Basri]

Selam Veldg,

diyelim ki sol slindirle başlayacağız,

İlk önce OT yi deliğe hizzala,
Sentil çakılarını sol silindir subap bosluklarına sok
Eğer giriyorlarsa ayara başla, eğer girmiyorlarsa sağ taraftakiler açılmış demektir, o zaman OT ye tam bir tur attır ve tekrar ortala, bu sefer sol taraftakiler açılacaktır.
Sol tarafla işin bitince OT ye tam 1 tur attır ve diğer tarafı ayarla.

[Basri]

Yani sentil girmiyorsa her ne olursa olsun OT yi bir tur attırdıkdan sonra tekrarmı deniyelim Basri hocam.

Ben öyle yapıyorum, bildiğim tek yol bu.

[veldg]

selamlar teşekürler verdiğiniz bilgilere hafta sonu ayar yapacağım bakalım yapabilirmiyim.

[veldg]

selamlar basri hocam size hocam diyorum çümkü bizler senin öğrencileriniz sizin sayenizde sibop ayarını yaptım çok güzel oldu sağ tarafın eksoz sibobunun biri çok gevşek ve sol tarafın eksoz sibopları çok sıkı olduğunu gördüm ve sizin bilgiler doğrultusunda ayarını yaptım felek kardeşim fotoğraf çekmemi istemişsin ama malesef unuttum kusura bakma yalnız yukarıda basri hocamın resimlerinden farklı birşey yok OT yi ayarlarken biraz zorlndım teker viteste zor dönüyor

[Basri]

Sevindim, güle güle kullan, fısır fısır oldu degil mi ?

[tuncay]

Slm bu sitede çok yeniyim,buda ilk yorumum.Yazılanları satır satır dikkatle okuyorum ortam güzel burada olmak hoş.Benimde bir katkım olsun istedim süpap ayarı yapar iken her iki bujide sökülü olur ise arka teker daha kolay döner.Bujiler takılı iken çevirmek işkence.Saygılar.

[cenker]

Süpap ve rocker arm ayarını anlatan güzel bir video..
https://www.bmwmc.net/uploads/tm11/R4V%20EngSvc115_medium.wmv

[nba]

Yok yok.. Usta musta yok bundan sonra...(zaten hiç olmadı ama, olmamalı )

Motoru satın aldığım şahıs motorun bakımlarını hep istanbulda bilinen ustada yaptırdığını söyledi(sonradan ben de teyit ettim zaten).

Bujileri değiştirdim, tamamen farklı bujiler çıktı. Valf kapaklarını açtım, "Allah ne verdiyse" şeklinde sıkıldığından açılırken "cart cart" ses çıkardı. Neyse ki cıvataları yalama yapmamış. Valf ayarlarının biri öyle biri böyle...

Düzelttim, fısır fısır oldu

[CüneytKüçük]

Burak eline sağlık,ne kadar da bakımını yaptırdım deselerde yine de ferah olma açısından el atmakta fayda var,sen iyisini yapmışsın.

[pasinli]

Darısı başımıza

[MUSTAFA]

Arkadaşlar şimdilik ben en yeni üyeyim ve siteyi ve forumları hayranlıkla takip ediyorum,
hepinizin emeklerine sağlık ,artık motorumla ilgili her şeyi kendim yapabileceğim,hepinize çok teşekkür edrim.

saygılar

Mustafa KULA

[tuncay]

Darısı başımıza

İstersen bide süpap ayar toplantısı yapalım.

[chef]

herkese merhaba,

Bu haftasonu benim 1150'ye sübap ayarı yapmayı planlıyoruz.Sübap ayarı yapmayı anladım fakat bu cenker beyin yolladığı videodaki "rocker arm axial play adj." olayını anlamadım.Ne işe yarar?Neden yapılır?Adamın kullandığı o aleti nereden bulacağız?(dereceli olan)Şartmıdır?.Birde benim motorun sağ silindirinde , motor beş tık ısındığı vakit bir vuruntu başlıyor.10000 km yaptım , aldığımdan beri aynı, ne arttı ne azaldı.Nedeni ne olabilir?Ve son olarak devirdeki bir şikayeti belirteyim: Devir saati 1100, kırmızıda duruyorum 1300 de takılıyor. bazen kendi kendine 2-5 saniye arasında 1100'e geri geliyor acaba gaz kelebeklerini mi temizlemem gerekir yoksa gaz telindenmidir?Evet ise kelebekler için wd40 gibi bir malzeme uygunmudur?Cevaplar için şimdiden herkese teşekkür ederim iyi günler

[pasinli]

Kesinlikle, şiddetle bu toplantıyı istiyorum abi. Özledik valla.... Hem motosikletlerimizde nasiplensin.

Darısı başımıza

İstersen bide süpap ayar toplantısı yapalım.

[tuncay]

Kesinlikle, şiddetle bu toplantıyı istiyorum abi. Özledik valla.... Hem motosikletlerimizde nasiplensin.

Darısı başımıza

İstersen bide süpap ayar toplantısı yapalım.

Sonrasın da da lastik havası ayarlama toplantısı yaparız.

[CüneytKüçük]

Tuncayım,o motorun hali ne ya,longway round mu yapacaksın.
enomi abim ekonomi,bu yaz benim iki kişi ile ne kadar yük taşıdıgımı gördün çadırda dahil olmak üzere.

[attila]

herkese merhaba,

Bu haftasonu benim 1150'ye sübap ayarı yapmayı planlıyoruz.Sübap ayarı yapmayı anladım fakat bu cenker beyin yolladığı videodaki "rocker arm axial play adj." olayını anlamadım.Ne işe yarar?Neden yapılır?Adamın kullandığı o aleti nereden bulacağız?(dereceli olan)Şartmıdır?.Birde benim motorun sağ silindirinde , motor beş tık ısındığı vakit bir vuruntu başlıyor.10000 km yaptım , aldığımdan beri aynı, ne arttı ne azaldı.Nedeni ne olabilir?Ve son olarak devirdeki bir şikayeti belirteyim: Devir saati 1100, kırmızıda duruyorum 1300 de takılıyor. bazen kendi kendine 2-5 saniye arasında 1100'e geri geliyor acaba gaz kelebeklerini mi temizlemem gerekir yoksa gaz telindenmidir?Evet ise kelebekler için wd40 gibi bir malzeme uygunmudur?Cevaplar için şimdiden herkese teşekkür ederim iyi günler

Selam,

Sırası ile cevap vermeye çalışayım.
Axial play adj. işlemi horozların yanal boşluklarını ayarlamak işlemidir. Horozlar subabın tepesine vururken yanal kuvvetlerde oluşmakta. Horozların belli birboşlukta çalışması gerekli. Boşluk fazla olursa ses ve vuruntu yapar uzun zamanda aşınma olur. Az olur ise fazla sürtünmeden yine aşınma meydana gelir.
Bence bu işlemin düzgünce yapılması sesleri ciddi olarak azaltacaktır.
Dereceli alete gelince. Bizim motorlarda önce tork anahtarı ile saplamalar sıkılır arkasından emin değilim ama 2 kere 90 derece sıkma işlemi yapılır. Ben 90 dereceyi gözümle ayarlarım derseniz alete ihtiyaç yok demektir. Bazı araçlarda 2 kere 60 derece sık der mesela o zaman bana göre gereklidir.

Sağ silindirinizdeki ses için öncelikle gaz kelebeğinden gelip gelmediğini iyi kontrol edin. Kelebek değil ise subap ayarı veya yukarıda söylediğim yanal boşluktan olabilir.
Sesi tam duymadan birşey demek pek mümkün değil.
İlyada Cem sanırım bu gün ortalarda yok İstanbulda işyeri var. Geçerken uğrayıp sesi dinletebilirseniz mutlaka mantıklı bir açıklama bulacaktır sese.

Rölanti sabit durmaması ise bir ihtimal kelebekler ile silindir arası plastik manifoltta çatlaklar sebebi ile olabilir. Bunun dışında kelebeklerin pislenmesi veya boşlukları sebebi ile motor bir şekilde fazladan hava alıyor olmalı.
Bu sorunu senkron ayarı gidermez. Zaten böyle bir sorun varken sağlıklı senkron ayarı yapmak mümkün değil.

Umarım bişey unutmamışımdır.

İyi Sürüşler

[chef]

öncelikle verilen cevaplar için teşekkürler.Atilla beyin yazdıklarından sonra iş arasında biraz araştırma yaptım.Bu tamir kılavuzunda şöyle bir şey diyor ;

1.1 Slacken off one nut at a time.
1.2 Tighten nut to initial torque of 20Nm.
1.3 Tighten nut to specified wrench angle of 180 degrees.

Benim buradan anladığım "her defasında bir somunu önce gevşet sonra tork anahtarı ile 20 nm sık ,üzerine o adamın elindeki "tork angle meter"(internetten buldum ile 180 derece daha sık.veya normal bir lokma anahtarı takıp örneğin:kol üstteyken alta kadar çevir" doğrumudur?

Şimdi eğer doğru ise neden acaba bu adamlar buna direk tork anahtarı ile mesela 35 nm falan dememişler de 20nm +180 derece gibi bir sistem yapmışlar merak ettim.

pazara kadar sorular devam eder heralde herkese iyi günler dilerim.

[attila]

Selam,

Tamamen doğru anlamışsınız.
Otomotiv sektöründe olduğumdan bana çok aşina gelen bir silindir kapak sıkma yöntemidir.
20nm +90 +90 +180 +180 gibi değişik sıkma yöntemleri araçların çoğunda mevcut.
Sanırım contanın oturması için zaman veriyor bu işlem malzemeye.

[duroturk]

Arkadaşlar bu aparatın 12 12 2 306 064 Borusan fiyatı: 2,45 € + Kdv dir

Bilgilerinize

Abi, o aparat , yani orjinal olan çok uyduruk birşey. Zayıf.. Çok zayıf.. Biraz güç uygulayınca atlıyor yuvadan , sinir ediyor adamı. Elinizde varsa bile kaldırıp çöpe atın derim.

En son yanlış hatırlamıyorsam Nurettinde farklı bir pipo çektirmesi vardı. Sarımtrak birşey. Bir otomobilin orjinali. Daha kalın, daha güçlü .. Kullanmıştım , harikaydı. Hangi arabanındı unuttum.

Nurettin , sendeydi değil mi ? yanlış hatırlamıyorum umarım. Hangi arabanındı ? Netten bir fotosunu bulabiliyor muyuz onun ?
Ben de alacağım bir tane.. 3-4 liralık birşey olmalı.. Nurettin, neyin nesiydi o aparat anlatır mısın ?

Bana da Nedim vermisti sagolsun. Verirken de Opel Vectra'nin demisti yanilmiyorsam... Ben foto bulamadim, o daha net soyler sanirim.

[duroturk]

Kulbutor kapagi civata yuvalarının guclendirilmesiyle alakali, Cem'in benim sol bloga cektigi operasyonun resmidir.

Orjinalinden cok daha saglam ve kullanici dostu oldugunu iddia ediyorum.

Ve motoruna uzun yillar binmek isteyenlerin, "Almanin muhendisi o kadarini dusunememis midir yani?" demeyip, yuvalar henuz saglam, benimki gibi fallofos olmamisken, usenmeyip bu tedbiri almalari, celik burclarla o bolumleri guclendirmelerini siddetle oneriyorum. Aksi takdirde is cok cok zorlasiyor.

Bu da bizim GS camiasina ozgun katkimiz olsun. Sagolasin Cem!





Arkadaki ADV depolu da Cem'in "tembel"...

[duroturk]

Olayin stres ve heyecanindan fazla foto cekmemisim, kusura bakmayin. Ilk iki foto dis acimi safhasini gosteriyor.